میرزا ابوالحسن‌خان غفاری
میرزا ابوالحسن‌خان غفاری
میرزا ابوالحسن‌خان غفاری کاشانی، معروف به ابوالحسن ثانی ملقب به صنیع‌الملک نگارگر و گرافیست هنرمند سدة سیزدهم هجری قمری، در سال 1229 هجری قمری در کاشان چشم به جهان گشود. پس از گذراندن دوران کودکی و به انجام رسانیدن آموزش‌های نخستین در نوجوانی برای آموختن نقاشی نزد استاد مهرعلی اصفهانی، نگارگر و نقاش‌باشی معروف دربار فتحعلی شاه، فرستاده شد.میرزا ابوالحسن خان بر اساس ذوق فطری و استعداد خانوادگی زیر دست استادان و آموزگاران خود به‌تدریج هنر خود را تکمیل کرد و در ردة نگارگران سرشناس روزگار خود درآمد. وی با نقاشی تابلو رنگ و روغن از چهرة محمد شاه از نگارگران دربار شد و پس از مدتی ملقب به نقاش‌باشی شد. او در اواخر پادشاهی محمدشاه به ایتالیا رفت و آثار نقاشان بزرگ اروپایی به ویژه نقاشان عصر رنسانس را مطالعه کرد و با شیوة کار آن‌ها آشنا شد.
در ایتالیا بود که محمد شاه در گذشت و ناصرالدین شاه به سلطنت رسید. دو سال پس از آغاز دورة سلطنت ناصرالدین شاه ابوالحسن خان به ایران بازگشت و حجرة نقاشان را در دارالصنایع ناصری تشکیل داد و کار نوشتن، نقاشی و خطاطی کتاب الف لیله و لیله را آغاز کرد. دست به دست شدن تصاویر این کتاب بر جو هنری آن زمان تاثیر فراوان گذاشت. ابوالحسن خان در اروپا علاوه بر تکمیل رشتة نقاشی و پرتره‌سازی در امور چاپ لیتوگرافی نیز تحصیل کرد. در پی فعالیت‌های وی در به چاپ رساندن روزنامة دولت علیه ایران ناصرالدین شاه مکانی مناسب در کنار ارگ دولتی برای نقاشی، تصویرسازی و چاپ در اختیار وی گذاشت. این امر موجب شد وی بتواند یکی از بزرگترین آرزوهای خود که بنیانگذاری هنرستانی در تهران بود را محقق سازد. وی در سال 1383 هجری قمری درگذشت.
برگرفته از کتاب زندگی و آثار استاد صنیع‌الملک نوشته یحیی ذکاء، ویرایش سیروس پرهام، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، 1382