مهر شاه اسماعیل صفوی بر قرآن کریم به خط کوفی در کتابخانه و موزه ملی ملک

مهر شاه اسماعیل صفوی بر قرآن کریم به خط کوفی در کتابخانه و موزه ملی ملک

یک نسخه منحصربه‌فرد قرآن کریم به خط کوفی در کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می‌شود که مهر شاه اسماعیل صفوی (بنیان‌گذار حکومت صفوی) را بر یکی از برگ‌ها دارد.

به گزارش روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، با ظهور دین مبین اسلام و نزول قرآن بر پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم نیاز به کتابت قرآن احساس شد. این نیاز شدید با رحلت پیامبر و گسترش اسلام بیرون از حجاز دوچندان شد. اصحاب پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم به سفارش حضرت علی علیه‌السلام نخستین تلاش‌ها را برای کتابت آیات قرآن آغاز کردند. آیاتی از سوره‌های شریف روی استخوان شانه و پوست حیوانات اهلی و سنگ‌های نازک سپید نگاشته شد. با کتابت قرآن، نقطه و اعراب‌گذاری آیات شریف به ‌دستور حضرت علی علیه‌السلام توسط ابوالاسود دوئلی و یحیی بن یَعمُر آغاز شد. خط کوفی، نخستین شیوه خوش‌نویسی بود که قرآن با آن نوشته شد. این خط پس از ظهور اسلام در ایران نیز رواج پیدا کرد. شماری از مورخان خط کوفی را الهام‌گرفته از خط حجازی می‌دانند که از شهر انبار به حیره و از آنجا به مدینه و مکه و حجاز رسید. با در نظر گرفتن منشا این خط می‌توان به این نتیجه رسید که این خط از شهر کوفه برنیامده، اما چون خط عربی در آنجا تکامل یافته، به نام این شهر معروف شده است. شهر کوفه همچنین مقر خلافت حضرت علی علیه‌السلام بود و چون ایشان یکی از کاتبان وحی بودند خط کوفی بیش‌تر رواج یافت و احکام و ارقام با آن نوشته شد. خط کوفی ابتدا نقطه نداشت و این ویژگی در کتابت و قرائت قرآن مشکل پدید می‌آورد. نخستین کسی که بر خط کوفی نقطه گذاشت ابوالاسود دوئلی به امر حضرت علی علیه‌السلام بود. از میان انواع خط کوفی، خط کوفی اولیه دارای شیوه‌ای قدیمی، ساده، خالص و بدون هیچگونه تزیین بود.

یک نسخه خطی از قرآن کریم به خط کوفی در گنجینه آثار کتابخانه و موزه ملی ملک وجود دارد که به امام حسن مجتبی علیه‌السلام منسوب است. مهر شاه اسماعیل صفوی بر گوشه‌ای از یک برگ این قرآن خطی به چشم می‌خورد.